بهینه‌سازی ترکیبی با در نظر گرفتن ریسک و کارایی با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها
چکیده
هدف: پروژه یک تلاش موقت برای ایجاد یک محصول یا خدمت است و مدیریت پروژه به‌کارگیری دانش، مهارت، ابزار و روش‌هایی در مدیریت فعالیت‌ها برای رسیدن به اهداف پروژه است. زمان‌بندی پروژه یک بخش جدایی‌ناپذیر از مدیریت پروژه می‌باشد که به ایجاد توازن میان اهداف رقابتی پروژه هم‌چون زمان، هزینه، کیفیت و ... می‌پردازد. بنابراین مدیران پروژه که مسئول اصلی رساندن پروژه به اهداف آن می‌باشند، باید پروژه را در زمان تعیین شده با کمترین هزینه و بیشترین سطح کیفیت به اتمام رسانده و تحویل دهند. تحقیقات علمی گسترده‌ای در حوزه موازنه زمان-هزینه و زمان-هزینه-کیفیت در سال‌های قبل انجام شده است.
روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش به ارایه مدلی کاربردی از الگوریتم‌های حل مساله موازنه زمان-هزینه-کیفیت-ریسک پرداخته شده است. یکی از موارد مهمی که در هر پروژه باید به آن توجه کرد میزان کارایی هر فعالیت است. چنانچه هر یک از فعالیت‌های پروژه به کاراترین شکل ممکن اجرا شوند می‌توان ادعا کرد پروژه از نظر عملکردی در وضعیت بهینه‌ای قرار دارد. در این پژوهش با به‌کارگیری روش تحلیل پوششی داده‌ها به بهینه‌سازی مساله زمان-هزینه-کیفیت-ریسک پرداخته شده است و سپس رویکرد پیشنهادی جهت تعیین کاراترین شیوه اجرایی هر یک از فعالیت‌ها در یک مطالعه موردی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
یافتهها: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که در حالت اجرای بهینه تمامی فعالیت‌ها، زمان کل پروژه برابر با 403 روز، هزینه‌ها معادل 85 میلیارد و 465 میلیون ریال، کیفیت معادل %99.2 و نمره ریسک برابر با 0.408 خواهد بود. این رویکرد می‌تواند ابزاری کارآمد برای مدیران پروژه در انتخاب بهینه‌ترین گزینه‌های اجرایی باشد، به‌گونه‌ای‌که پروژه با کمترین ریسک، هزینه، زمان و در عین حال با بیشترین سطح کیفیت انجام گیرد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: رویکرد این پژوهش می‌تواند به مدیران پروژه کمک کند تا کاراترین شیوه اجرای فعالیت‌های پروژه را شناسایی کنند. همچنین، چارچوب اریه‌شده قابلیت توسعه و تعمیم به سایر پروژه‌ها را دارد و می‌توان با افزودن شاخص‌های اجتماعی و زیست‌محیطی به تابع هدف، دامنه کاربرد آن را گسترش داد.
کلمات کلیدی:
بهینه‌سازی ترکیبی، کارایی، ریسک، DEAمراجع
- [1] Aminzadeh, R., & Mohseni Mahani, A. (2015). Identifying and prioritizing effective risks in construction projects and their causes. The second international conference on research in engineering, science and technology. (In Persian). Dubai, Civilica. https://civilica.com/doc/508204
- [2] Zakai Ashtiani, M. (2013). Project management knowledge base guide. (In Persian). Adineh Publishing. https://B2n.ir/qr4380
- [3] Ebrahimnezhad, S., Ahmadi, V., & Javanshir, H. (2013). Time-cost-quality trade-off in a CPM1 network using fuzzy logic and genetic algorithm. International journal of industrial engineering & production management, 24(3), 361–376. http://ijiepm.iust.ac.ir/article-1-601-en.html
- [4] Jebaseeli, M. E., & Dhayabaran, D. P. (2015). Integer programming model for fuzzy time cost and quality trade off problem. International journal of engineering science and innovative technology (IJESIT), 4(3), 97–106. https://b2n.ir/xw6813
- [5] Vijayan, V., Achu, V., Riyana, M. S., & Jayakrishnan, R. (2018). Time-cost-risk optimization in construction work by using ant colony algorithm. International research journal of engineering and technology, 5(04). https://www.researchgate.net/publication/340584063
- [6] Mousavi, S. F., Khalili-Damghani, K., Rezapour, F., & Gazori-Nishabori, A. (2022). Solve the problem of time-cost-quality exchange of projects in the possible case by considering possible solutions. Quarterly journal of strategic management in industrial systems (Formerly industrial management), 17(60), 163-180. (In Persian). https://b2n.ir/pn1263
- [7] Cooper, W. W., Seiford, L. M., Tone, K., & Zhu, J. (2007). Some models and measures for evaluating performances with DEA: past accomplishments and future prospects. Journal of productivity analysis, 28(3), 151–163. https://doi.org/10.1007/s11123-007-0056-4
- [8] Wang, T., Abdallah, M., Clevenger, C., & Monghasemi, S. (2021). Time--cost--quality trade-off analysis for planning construction projects. Engineering, construction and architectural management, 28(1), 82–100. https://doi.org/10.1108/ECAM-12-2017-0271
دانلود
چاپ شده
شماره
نوع مقاله
ارجاع به مقاله
شماره 1